ایساغوجی و مقولات

ای‍ن ک‍ت‍اب ت‍رج‍م‍ه دو ک‍ت‍اب "‎ "Isagoge‬ف‍رف‍وری‍وس و "‎ "Les ctegories‬ارس‍طو م‍ی‌ب‍اش‍د.

از دیباچه:
کتاب حاضر ترجمه دو رساله است از رساله های منطقی و فلسفی دوران قدیم:
۱. رساله ایساغوجی تالیف فیلسوف افلاطونی فرفوریوس صوری (Porphyre Tyrien) از شارحان نامدار آثار ارسطو و از مریدان و اصحابِ خاص فلوطین (پلوتینوس). این رساله از همان اوان تالیف مورد توجه و عنایت خاص منطقیان قرار گرفت و پس از چندی چنان جای خود باز کرد که در کنار رسائل ارغنون و سرآغاز آن جای داده شد، و شرحها و تفسیرهای متعدد درباره آن نگاشته آمد. قرار گرفتن آن در صدر آثار منطقی سنتی است دیرین که تا زمان ما همچنان ادامه یافته است؛ و هیچ منطق آموزی از آن بی نیاز نیست.
۲. رساله مقولات ارسطو (نخستین رساله ارغنون) که چنانکه در مقدمه آن خواهد آمد هم دارای ارزش گرامری است و هم ارزش ،لوژیک و هم ارزش انتولوژیک و بقول پلتیه (Pelletier) «اگر برای دریافت همگی سیستمهای فلسفی لازم نباشد، مسلماً برای دریافتِ منطق و فلسفه ارسطو کاملاً ضروری است.»
این دو رساله همانند سایر رسائل منطقی و فلسفی و ریاضی و نجومی و اخلاقی در دوران نهضت ترجمه اسلامی به عربی ترجمه شد. در ترجمه این رساله ها از یونانی یا سریانی به عربی و تصحیح و تهذیب آن ترجمه ها گاه چنان دقت و حتی وسواسی به کار رفته که براستی حیرت انگیز است.